Maculadegeneratie (MD) is een oogziekte die wereldwijd miljoenen mensen treft en een van de meest voorkomende oorzaken is van slechtziendheid bij ouderen. In Nederland groeit het aantal patiënten, mede door vergrijzing. In deze blog bespreken we wat maculadegeneratie is, de symptomen, behandelingen en hoe Bartiméus mensen met MD ondersteunt.
Wat is Maculadegeneratie?
Maculadegeneratie, ook wel leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) genoemd, is een aandoening aan de gele vlek (macula) in het netvlies. De macula is verantwoordelijk voor het scherp zien van details, zoals lezen, gezichten herkennen en autorijden. Bij maculadegeneratie verslechtert dit centrale zicht, terwijl het perifere zicht vaak intact blijft.
Er zijn twee vormen van MD:
- Droge maculadegeneratie: De meest voorkomende vorm. Deze ontwikkelt zich langzaam en veroorzaakt een geleidelijke achteruitgang van het zicht.
- Natte maculadegeneratie: Minder frequent, maar ernstiger. Hierbij groeien er abnormale bloedvaten onder het netvlies die lekkage veroorzaken, wat kan leiden tot snelle verslechtering van het zicht.
Symptomen van Maculadegeneratie
De symptomen verschillen per persoon en hangen af van het type en de ernst van de aandoening. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Wazig of vervormd zicht in het midden van het gezichtsveld.
- Moeite met lezen, schrijven of gezichten herkennen.
- Rechte lijnen die golvend lijken.
- Een donker of leeg gebied in het midden van het gezichtsveld.
Diagnostiek en Behandeling
Diagnostiek
Oogartsen kunnen maculadegeneratie vaststellen met behulp van verschillende methoden, zoals:
- Oogonderzoek met een spleetlamp: Hiermee wordt het netvlies gedetailleerd bekeken.
- OCT-scan (Optische Coherentie Tomografie): Een beeldvormingstechniek die de lagen van het netvlies zichtbaar maakt.
- Fluorescentieangiografie: Een onderzoek waarbij contrastvloeistof wordt gebruikt om abnormale bloedvaten te detecteren.
Behandeling
Hoewel MD niet te genezen is, kunnen sommige behandelingen de progressie vertragen of stabiliseren, met name bij de natte vorm:
- Injecties met anti-VEGF-medicatie: Verminderen de groei van abnormale bloedvaten en lekkage.
- Lasertherapie: Kan in bepaalde gevallen helpen bij het vernietigen van abnormale bloedvaten.
- Hulpmiddelen voor slechtzienden: Denk aan loepen, leesapparatuur en aangepaste verlichting.
Bij droge maculadegeneratie wordt vaak geadviseerd om gezond te leven en een dieet te volgen dat rijk is aan antioxidanten en omega-3-vetzuren.
Leven met Maculadegeneratie
Maculadegeneratie kan een enorme impact hebben op het dagelijks leven, van moeite met lezen tot het verlies van zelfstandigheid. Gelukkig zijn er hulpmiddelen en aanpassingen beschikbaar om het leven met MD draaglijker te maken.
Hulpmiddelen en Aanpassingen
- Technologie: Spraakgestuurde apparaten, e-readers en vergrotingssoftware.
- Verlichting: Goede verlichting kan het zicht verbeteren bij activiteiten zoals lezen of koken.
- Oefeningen voor visuele vaardigheden: Visusrevalidatie kan helpen om beter gebruik te maken van het perifere zicht.
Bartiméus: Ondersteuning voor Mensen met Maculadegeneratie
Bartiméus is een organisatie die zich richt op mensen met een visuele beperking, waaronder maculadegeneratie. Hun missie is om deze mensen te helpen een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden. De diensten van Bartiméus omvatten:
- Visuele revalidatie: Training om te leren omgaan met verminderd zicht.
- Advies over hulpmiddelen: Bartiméus helpt bij het kiezen en gebruiken van hulpmiddelen die passen bij de persoonlijke situatie.
- Psychosociale ondersteuning: Voor het verwerken van de impact van MD op het dagelijks leven.
- Woon- en werkbegeleiding: Hulp bij het aanpassen van de thuis- en werkomgeving.
- Educatie en workshops: Over hoe je je omgeving toegankelijker kunt maken.
Met locaties door heel Nederland en een breed scala aan diensten is Bartiméus een waardevolle partner voor iedereen die met MD te maken krijgt.
Tips om Maculadegeneratie te Voorkomen of te Vertragen
Hoewel leeftijd een belangrijke risicofactor is, zijn er maatregelen die het risico op maculadegeneratie kunnen verkleinen of de progressie kunnen vertragen:
- Eet gezond: Rijk aan bladgroenten, vis en noten.
- Stop met roken: Roken is een grote risicofactor.
- Bescherm je ogen: Draag een zonnebril met UV-bescherming.
- Laat je ogen regelmatig controleren: Vooral na je 50e.
Conclusie
Maculadegeneratie is een complexe aandoening die het leven ingrijpend kan beïnvloeden. Gelukkig biedt Bartiméus uitgebreide ondersteuning aan mensen met een visuele beperking, van praktische hulp tot emotionele begeleiding. Met de juiste aanpassingen, hulpmiddelen en begeleiding is het mogelijk om kwaliteit van leven te behouden en zelfstandig te blijven functioneren.
Wil je meer weten over de diensten van Bartiméus of ondersteuning bij maculadegeneratie? Bezoek hun website: Bartiméus.nl.